जन्म व मृत्यू प्रमाणपत्र ऑनलाइन व ऑफलाइन पद्धतीने मिळवणे आता झाले सोपे.. असा करा अर्ज!

जन्म आणि मृत्यू प्रमाणपत्र हे आपल्या आयुष्यातील अत्यंत महत्त्वाचे दस्तऐवज आहेत. मग ते शाळेत प्रवेश घेण्यासाठी असो, पासपोर्ट काढण्यासाठी असो, किंवा मालमत्तेच्या व्यवहारात गरज असो, हे प्रमाणपत्र आपल्याला कायम लागतं. आणि हो, मृत्यू प्रमाणपत्रसुद्धा तितकंच महत्त्वाचं आहे, विशेषत: वारसाहक्क किंवा इन्शुरन्सच्या बाबतीत. पण आता काळ बदलला आहे! आधी जन्म मृत्यू प्रमाणपत्र काढण्यासाठी सरकारी कार्यालयात खेटे घालावे लागायचे, पण आता online आणि offline दोन्ही पद्धतींनी हे काम खूपच सोपं झालं आहे. चला तर मग, महाराष्ट्रात जन्म आणि मृत्यू प्रमाणपत्र कसं मिळवायचं, त्यासाठी काय काय लागतं, आणि काही चुकीचं झालं तर त्यात सुधारणा कशी करायची, हे सगळं सविस्तर जाणून घेऊया!

जन्म प्रमाणपत्र म्हणजे काय? आणि का महत्त्वाचं आहे?

जन्म प्रमाणपत्र हे सरकारचं अधिकृत दस्तऐवज आहे, ज्यात तुमचं पूर्ण नाव, जन्मतारीख, जन्मस्थान आणि आई-वडिलांचं नाव नोंदवलं जातं. हे प्रमाणपत्र म्हणजे तुमच्या जन्माची खात्रीशीर नोंद. शाळेत प्रवेश, आधार कार्ड, पासपोर्ट, ड्रायव्हिंग लायसन्स, आणि अगदी loan काढण्यासाठीही याची गरज पडते. थोडक्यात, तुमच्या ओळखीचा आणि नागरिकत्वाचा हा पहिला पुरावा आहे.

त्याचप्रमाणे, मृत्यू प्रमाणपत्रात व्यक्तीच्या मृत्यूची तारीख, ठिकाण आणि इतर माहिती नोंदवली जाते. हे प्रमाणपत्र बँक खातं बंद करण्यासाठी, वारसाहक्क निश्चित करण्यासाठी किंवा इन्शुरन्स क्लेमसाठी लागतं. आता प्रश्न येतो, हे प्रमाणपत्र कसं मिळवायचं? आणि विशेषत: महाराष्ट्रात याची प्रक्रिया काय आहे? चला, पाहूया!

जन्म प्रमाणपत्र कसं काढायचं?

महाराष्ट्रात जन्म प्रमाणपत्र मिळवणं आता खूपच सोपं आहे. तुम्ही online किंवा offline दोन्ही मार्गांनी अर्ज करू शकता. दोन्ही पद्धतींची सविस्तर माहिती खाली देत आहे.

ऑनलाइन पद्धत

आजकाल mobile app आणि online पोर्टल्समुळे सगळं काही एका क्लिकवर उपलब्ध आहे. जन्म प्रमाणपत्रासाठी तुम्ही खालील स्टेप्स फॉलो करू शकता:

• वेबसाइटला भेट द्या: महाराष्ट्र सरकारच्या https://www.urban.maharashtra.gov.in/ या वेबसाइटवर जा.
• नोंदणी करा: जर तुम्ही नवीन वापरकर्ता असाल, तर नोंदणी करा. आधीच नोंदणीकृत असाल, तर login करा.
• माहिती भरा: अर्जामध्ये आवश्यक माहिती, जसं की मुलाचं नाव, जन्मतारीख, जन्मस्थान, आणि पालकांची माहिती भरा.
• कागदपत्रे अपलोड करा: हॉस्पिटलचा डिस्चार्ज सारांश, पालकांचं आधार कार्ड, विवाह प्रमाणपत्र आणि पत्ता पुरावा (उदा. वीज बिल) अपलोड करा.
• फी भरा: ऑनलाइन पेमेंटद्वारे फी भरा.
• अर्ज सबमिट करा: सगळं नीट तपासून submit बटण दाबा.
• पावती मिळवा: तुम्हाला अर्ज क्रमांक आणि पावती मिळेल. १५ दिवसांत तुमचं जन्म प्रमाणपत्र online उपलब्ध होईल, जे तुम्ही डाउनलोड करू शकता.

ऑफलाइन पद्धत

जर तुम्हाला online प्रक्रिया जटिल वाटत असेल, तर तुम्ही पारंपरिक ऑफलाइन पद्धतीनंही अर्ज करू शकता:

• नोंदणी कार्यालयात जा: तुमच्या जिल्ह्यातील जन्म आणि मृत्यू नोंदणी कार्यालयात भेट द्या.
• अर्ज फॉर्म घ्या: कार्यालयातून जन्म प्रमाणपत्राचा अर्ज फॉर्म घ्या आणि माहिती भरा.
• कागदपत्रे जमा करा: आवश्यक कागदपत्रे, जसं की हॉस्पिटल डिस्चार्ज सारांश, पालकांचं आधार कार्ड, विवाह प्रमाणपत्र, आणि पत्ता पुरावा जमा करा.
• फी भरा: ठरलेली फी भरा.
• पावती घ्या: अर्ज जमा केल्यानंतर तुम्हाला पावती मिळेल.
• प्रमाणपत्र मिळवा: ७ ते १५ दिवसांत तुमचं जन्म प्रमाणपत्र तयार होईल, जे तुम्ही कार्यालयातून घेऊ शकता.

मृत्यू प्रमाणपत्र कसं मिळवायचं?

मृत्यू प्रमाणपत्र मिळवण्याची प्रक्रियाही जन्म प्रमाणपत्रासारखीच आहे. यासाठीही तुम्ही online आणि offline दोन्ही पद्धती वापरू शकता.

ऑनलाइन पद्धत

• वेबसाइटवर जा: https://aaplesarkar.mahaonline.gov.in/ या वेबसाइटवर जा.
• मृत्यू प्रमाणपत्र पर्याय निवडा: “मृत्यू प्रमाणपत्र नोंदणी” बटणावर क्लिक करा.
• लॉगिन करा: नोंदणीकृत वापरकर्ता असाल, तर लॉगिन करा.
• माहिती भरा: मृत्यू नोंदणी क्रमांक, मृत्यू तारीख आणि इतर माहिती भरा.
• सबमिट करा: सर्व माहिती तपासून submit करा.
• डाउनलोड करा: तुमचं मृत्यू प्रमाणपत्र स्क्रीनवर दिसेल, जे तुम्ही डाउनलोड करून प्रिंट करू शकता.

ऑफलाइन पद्धत

• कार्यालयात भेट द्या: तुमच्या जिल्ह्यातील जन्म आणि मृत्यू नोंदणी कार्यालयात जा.
• अर्ज करा: मृत्यू प्रमाणपत्रासाठी अर्ज फॉर्म घ्या आणि आवश्यक माहिती भरा.
• कागदपत्रे जमा करा: मृत्यूचा पुरावा, आधार कार्ड, आणि इतर कागदपत्रे जमा करा.
• फी भरा: ठरलेली फी भरा.
• प्रमाणपत्र घ्या: ७ ते १५ दिवसांत तुम्हाला प्रमाणपत्र मिळेल.

जन्म आणि मृत्यू प्रमाणपत्रासाठी आवश्यक कागदपत्रे

जन्म आणि मृत्यू प्रमाणपत्रासाठी खालील कागदपत्रांची गरज पडते. सदरच्या कागदपत्राची पूर्तता करणे गरजेचे आहे.

जन्म प्रमाणपत्र – हॉस्पिटल डिस्चार्ज सारांश
– पालकांचं आधार कार्ड
– पालकांचं विवाह प्रमाणपत्र
– पत्ता पुरावा (उदा. वीज बिल, रेशन कार्ड)
– मुलाचा/मुलीचा फोटो

मृत्यू प्रमाणपत्र – मृत्यूचा पुरावा (हॉस्पिटल किंवा डॉक्टरचा दाखला)
– आधार कार्ड
– पत्ता पुरावा
– मृत्यू नोंदणी क्रमांक (जर उपलब्ध असेल)

प्रमाणपत्रात सुधारणा कशी करायची?

कधी कधी जन्म किंवा मृत्यू प्रमाणपत्रात चुकीची माहिती नोंदवली जाते, जसं की नाव, जन्मतारीख किंवा इतर तपशील. अशा वेळी सुधारणा करणंही तितकंच सोपं आहे:

• नोंदणी कार्यालयात जा: तुमच्या जवळच्या जन्म आणि मृत्यू नोंदणी कार्यालयात भेट द्या. कार्यालयाचा पत्ता शोधण्यासाठी https://dtp.maharashtra.gov.in/ ला भेट द्या.
• सुधारणा अर्ज घ्या: कार्यालयातून सुधारणा अर्जाचा फॉर्म घ्या.
• माहिती भरा: चुकीची माहिती, दुरुस्तीची माहिती आणि पुरावे (उदा. आधार कार्ड, विवाह प्रमाणपत्र) जमा करा.
• फी भरा: ठरलेली फी भरा आणि अर्ज submit करा.
• प्रक्रिया पूर्ण होण्याची वाट पाहा: कार्यालय कर्मचारी तुमच्या अर्जाची तपासणी करतील आणि सुधारित प्रमाणपत्र ७ ते १५ दिवसांत मिळेल.

गावात प्रमाणपत्र कसं मिळवायचं?

जर तुम्ही गावात राहत असाल, तर तुम्ही स्थानिक पंचायतीमार्फतही जन्म आणि मृत्यू प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करू शकता. पण याची प्रक्रिया प्रत्येक पंचायतीनुसार थोडी वेगळी असू शकते. त्यामुळे तुमच्या गावच्या पंचायत कार्यालयात जाऊन माहिती घ्या. काही ठिकाणी, पंचायत कार्यालय थेट नोंदणी करते, तर काही ठिकाणी तुम्हाला जिल्हा कार्यालयात जावं लागतं.

ऑनलाइन पोर्टल्स आणि MahaGov Seva Kendra

महाराष्ट्र सरकारनं MahaGov Seva Kendra आणि online पोर्टल्सच्या माध्यमातून ही प्रक्रिया खूपच सुलभ केली आहे. तुम्ही https://aaplesarkar.mahaonline.gov.in/ वर जाऊन apply online पर्याय वापरू शकता. याशिवाय, जवळच्या सेवा केंद्रात जाऊनही तुम्ही अर्ज करू शकता. यामुळे वेळ आणि मेहनत दोन्ही वाचतात.

आता जन्म आणि मृत्यू प्रमाणपत्र मिळवणं ही काही मोठी डोकेदुखी नाही. फक्त योग्य कागदपत्रे आणि थोडी माहिती तयार ठेवा, मग online असो वा offline तुमचं काम झटपट होईल.